21 Şubat 2009 Cumartesi

KIRIK - ÇIKIK - BURKULMA

KIRIK - ÇIKIK - BURKULMA

BURKULMA:
Bir eklemin taşıyabileceği yükün üzerinde zorlanması ile eklemi çevreleyen yumuşak dokunun zarar görmesine burkulma diyoruz. Burkulmada bağlar, kaslar, kirişler ve kan damarları gerilmiş veya yırtılmıştır. Burkulan organların başında el ve ayak bilekleri, parmaklar ve dizler gelir.
BELİRTİLERİ:
* Eklem çevresinde şişme.
* Hassasiyet.
* Hareket sırasında sancı.
* Morarma.
NOT: Genellikle kapalı bir kırığın belirtileri ile burkulmanın belirtileri benzerlik gösterir. Ancak röntgen filmine bakılarak ayırdedilebilir.
Ne Yapmalı?
* Burkulan eklemin üzerine soğuk, ıslak bezler koyunuz.
* Eklemi hareket ettirmeyiniz.
* Eklem yerinin altına bir mukavva parçası koyarak sarınız.
* Gerekli tıbbî bakımı sağlaması için doktor çağırınız veya kazazedeyi en yakın hastahaneye götürünüz.
NOT: Eğer burkulan bölge bel kemiği ise; doktor gelinceye kadar hastayı döşeme gibi düz ve sert bir zemin üzerine boylu boyunca yatırınız.
ÇIKIK:
Bir kemik uçcunun aşırı zorlanma sonucu eklem yerinden çıkmasına diyoruz. Çıkıklar genellikle düşme ve sert bir cisimle vurma sonucunda meydana gelir.
Çıkık, en çok parmaklarda (özellikle başparmakta), omuzda ve bileklerde olur.
Çıkığın belirtileri de burkulma ve iç kırığa benzer. Şişme, dokununca hassasiyet, biçim bozukluğu, kımıldatınca sancı ve morarma sayabileceğimiz belirtilerdir.
Ne Yapmalı?
* Çıkık organı kımıldatmaymız.
* Parmak ve bilek çıkıklarının altına bir mukavva parçası koyarak sannız.
* Çıkık omuzda ise bir kol askısı ile hareketsiz duruma getiriniz.
* Doktor çağırınız veya kazazedeyi hastahaneye götürünüz.
Dikkat: Kazaya maruz kalmış bir eklemde kırık olup olmadığını anlamak için kırık organı hareket ettirmeyiniz veya kazazedeyi yürütmeyiniz. Bir boyun veya belkemiği kazasında kazazedenin başını belini asla hareket ettirmeyiniz. Boyun veya bel hareketi sırasında kırık bir kemik parçası omiriliğe batarak felçlere sebebiyet verebilir.
Ne Yapmalı?
* Bel veya boyun kırığına maruz kalmış bir kazazedeyi bulduğunuz duruş biçiminde tutunuz. Hareket ettirmeyiniz.
* Derhal doktor çağırınız.
AÇIK KIRIKLAR
Kaza sırasında kırılan bir kemiğin deriyi yararak dışarı çıkması halinde, bu kırığa "açık kırık" denir. Çoğu durumlarda deriyi yırtıp yara açan ve kanamaya sebeb olan kırık kemik parçası, geriye kayarak yarayı açık bırakır.
Kanama ve doku harabiyeti sebebiyle kazazede soka girebilir. Ayrıca yara temizlenip kanama durdurulmadığı takdirde mikrop kapma (enfeksiyon) tehlikesi vardır.
Dikkat: Kırık kemik ucunu geriye iterek yerine sokmaya çalışmayınız.
Ne Yapmalı?
* Biçimi bozulmuş organı doğrultmak için kırığın altına bir elinizi, üstüne de diğer elinizi yerleştiriniz.
* Organın uçcunu yanınızdaki birine sımsıkı tutturunuz.
* Şok bakımı uygulayınız.
* Siz kırık bağlama mukavvalarını veya tahtalarını kırık bölgenin üzerine yerleştirirken organın ucunu tutan kişi de kemiklerin biçimi düzelinceye kadar çekmeye devam etsin.
* Kırık bağlama mukavvaları yerine oturunca temiz bir bezle sarıp bağlayınız.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder