İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU

İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU

Kanun Numarası : 2577
Kabul Tarihi : 6/1/1982
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 20/1/1982 Sayı : 17580


BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar
Kapsam ve nitelik:
Madde 1 - 1. Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi
mahkemelerinin görevine giren uyuşmazlıkların çözümü, bu Kanunda gösterilen
usullere tabidir.
2. Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemele-
rinde yazılı yargılama usulü uygulanır ve inceleme evrak üzerinde yapılır.

İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı:
Madde 2 - 1. (Değişik: 10/6/1994-4001/1 md.)İdari dava türleri şunlardır:
a) (İptal: Ana.Mah.nin 21/9/1995 tarih ve E:1995/27, K:1995/47 sayılı
kararı ile ) (2)
b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar
tarafından açılan tam yargı davaları,
c) Genel hizmetlerden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari söz-
leşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar.
2. İdari yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun dene-
timi ile sınırlıdır. İdari mahkemeler; yerindelik denetimi yapamazlar, yürütme
görevinin kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilme-
sini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetki-
sini kaldıracak biçimde yargı kararı veremezler.
3. Cumhurbaşkanının doğrudan doğruya yaptığı işlemler idari yargı denetimi
dışındadır.

İdari davaların açılması:
Madde 3 - 1. (Değişik: 10/6/1994-4001/2 md.) İdari davalar, Danıştay, idare
mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçe-
lerle açılır.
2. Dilekçelerde;
a) Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları ve-
ya unvanları ve adresleri
b) Davanın konu ve sebepleri ile dayandığı deliller,
------------------
(1) Bu kanunda geçen "Devlet Başkanı" deyimi, 11/1/1983 tarih ve 2779 sayılı
Kanunun 1. maddesi gereğince "Cumhurbaşkanı" olarak düzeltilmiştir.
(2) Bu bent, Anayasa Mahkemesinin 21/9/1995 tarih ve E:1995/27,K:1995/47
sayılı kararıyla iptal edilmiş olup; iptal kararı 10/7/1996 tarihinde yürür-
lüğe girmiştir.
c) Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi,
d) Vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına
ilişkin davalarla tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktar,
e) Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının
nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef
hesap numarası,
Gösterilir.
3. Dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örnekleri dava dilekçesi-
ne eklenir. Dilekçeler ile bunlara ekli evrakın örnekleri karşı taraf sayısından
bir fazla olur.
Dilekçelerin verileceği yerler:
Madde 4 - Dilekçeler ve savunmalar ile davalara ilişkin her türlü evrak, Da-
nıştay veya ait olduğu mahkeme başkanlıklarına veya bunlara gönderilmek üzere
idare veya vergi mahkemesi başkanlıklarına, idare veya vergi mahkemesi bulunma-
yan yerlerde asliye hukuk hakimliklerine veya yabancı memleketlerde Türk konso-
losluklarına verilebilir.
Aynı dilekçe ile dava açılabilecek haller:
Madde 5 - (Değişik: 10/6/1994-4001/3 md.) 1. Her idari işlem aleyhine ayrı
ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık yada
sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava
açılabilir.
2. Birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların
hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hu-
kuki sebeplerin aynı olması gerekir.
Dilekçe üzerine uygulanacak işlem:
Madde 6 - 1. Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına
veya 4 ncü maddede yazılı yerlere verilen dilekçelerin harç ve posta ücretleri
alındıktan sonra deftere derhal kayıtları yapılarak kayıt tarih ve sayısı dilek-
çenin üzerine yazılır. Dava bu kaydın yapıldığı tarihte açılmış sayılır.
2. Davacılara, kayıt tarih ve sayısını gösteren imzalı ve mühürlü, pulsuz
bir alındı kağıdı verilir.
3. 4 ncü maddede yazılı diğer yerlere verilen dilekçeler, en geç üç gün
içinde Danıştay veya ait olduğu mahkeme başkanlığına taahhütlü olarak gönderi-
lir. Bu yerlerde harç pulları bulunmadığı takdirde bunlara karşılık alınan para-
ların miktarı ve alındı kağıdının tarih ve sayısı dilekçelere yazılır.
4. (Değişik: 10/6/1994 - 4001/4 md.) Herhangi bir sebeple harcı veya posta
ücreti verilmeden veya eksik harç veya posta ücreti ile dava açılmış olması ha-
linde, otuz gün içinde harcın ve posta ücretinin verilmesi ve tamamlanması
hususu daire başkanı veya görevlendireceği tetkik hakimi, mahkeme başkanı veya
hakim tarafından ilgiliye tebliğ olunur. Tebligata rağmen gereği yerine geti-
rilmediği takdirde bildirim aynı şekilde bir daha tekrarlanır. Harç veya posta
ücreti süresi içinde verilmez veya tamamlanmazsa davanın açılmamış sayılmasına
karar verilir ve davacıya tebliğ olunur.
5. (Değişik: 10/6/1994 - 4001/4 md.) Dava açıldıktan sonra posta ücretinde
tebliğ işlemlerinin yapılmasını engelleyecek şekilde azalma olması halinde, otuz
gün içinde posta ücretinin tamamlanması daire başkanı veya görevlendireceği
tetkik hakimi, mahkeme başkanı veya hakim tarafından ilgiliye tebliğ olunur.
Tebligata rağmen gereği yerine getirilmediği takdirde bildirim aynı şekilde bir
daha tekrarlanır. Posta ücreti süresi içinde tamamlanmazsa dosyanın işlemden
kaldırılmasına karar verilir. Bu kararın tebliği tarihinden başlayarak üç ay
içinde, noksanı tamamlanmak suretiyle yeniden işleme konulması istenmediği tak-
dirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilir ve davacıya tebliğ olunur.
6. (Değişik:10/6/1994 - 4001/4 md.) 4 ve 5 inci fıkralardaki tebligat re'sen
genel bütçeden yapılır.

Dava açma süresi:
Madde 7 - 1. Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen
hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.
2. Bu süreler;
a) İdari uyuşmazlıklarda; yazılı bildirimin yapıldığı,
b) Vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve ce-
zalarından doğan uyuşmazlıklarda: Tahakkuku tahsile bağlı olan vergilerde tahsi-
latın; tebliğ yapılan hallerde veya tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin;
tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin; tescile bağlı
vergilerde tescilin yapıldığı ve idarenin dava açması gereken konularda ise il-
gili merci veya komisyon kararının idareye geldiği;
Tarihi izleyen günden başlar.
3. Adresleri belli olmayanlara özel kanunlarındaki hükümlere göre ilan yo-
luyla bildirim yapılan hallerde, özel kanununda aksine bir hüküm bulunmadıkça
süre, son ilan tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün sonra işlemeye başlar.
4. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen
günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, dü-
zenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabi-
lirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin
iptaline engel olmaz.

Sürelerle ilgili genel esaslar
Madde 8 - 1. Süreler, tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itiba-
ren işlemeye başlar.
2. Tatil günleri sürelere dahildir. Şu kadarki, sürenin son günü tatil günü-
ne rastlarsa, süre tatil gününü izleyen çalışma gününün bitimine kadar uzar.
3. Bu Kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlar-
sa bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün
uzamış sayılır.

Görevli olmayan yerlere başvurma:
Madde 9 - 1. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/2 md.) Çözümlenmesi Danıştayın, idare
ve vergi mahkemelerinin görevlerine girdiği halde, adli ve askeri yargı yerleri-
ne açılmış bulunan davaların görev noktasından reddi halinde, bu husustaki ka-
rarların kesinleşmesini izleyen günden itibaren otuz gün içinde görevli mahkeme-
de dava açılabilir. Görevsiz yargı merciine başvurma tarihi, Danıştaya, idare ve
vergi mahkemelerine başvurma tarihi olarak kabul edilir.
2. Adli veya askeri yargı yerlerine açılan ve görevsizlik sebebiyle reddedi-
len davalarda, görevsizlik kararının kesinleşmesinden sonra birinci fıkrada ya-
zılı otuz günlük süre geçirilmiş olsa dahi, idari dava açılması için öngörülen
süre henüz dolmamış ise bu süre içinde idari dava açılabilir.

İdari makamların sükutu:
Madde 10 - 1. İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem
veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler.
2. (Değişik: 10/6/1994 - 4001/5 md.) Altmış gün içinde bir cevap verilmezse
istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten itibaren dava
açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava
açabilirler. Altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgi-
li bu cevabı,isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da
bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi baş-
vuru tarihinden itibaren altı ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden
reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makam-
larca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava aça-
bilirler.
3. (Mülga: 10/6/1994 - 4001/5 md.)
Üst makamlara başvurma:
Madde 11 - 1. İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin
kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst
makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi
içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini
durdurur.
2. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır.
3. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi
yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır.
4. (Mülga : 10/6/1994 - 4001/6 md.)
İptal ve tam yargı davaları:
Madde 12 - İlgililer haklarını ihlal eden bir idari işlem dolayısıyla Danış-
taya ve idare ve vergi mahkemelerine doğrudan doğruya tam yargı davası veya ip-
tal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri gibi ilk önce iptal davası
açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın veya kanun
yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası
sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava süresi içinde
tam yargı davası açabilirler. Bu halde de ilgililerin 11 nci madde uyarınca ida-
reye başvurma hakları saklıdır.
Doğrudan doğruya tam yargı davası açılması:
Madde 13 - 1. İdari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava
açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka süretle öğrendik-
leri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl
içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri ge-
reklidir. Bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin
tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap
verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren, dava süresi içinde
dava açılabilir.
2. Görevli olmayan adli ve askeri yargı mercilerine açılan tam yargı davası-
nın görev yönünden reddi halinde sonradan idari yargı mercilerine açılacak dava-
larda, birinci fıkrada öngörülen idareye başvurma şartı aranmaz.
Dilekçeler üzerine ilk inceleme:
Madde 14 - 1. Dilekçeler Danıştayda Evrak Müdürlüğünce kaydedilir ve Genel
Sekreterlikçe görevli dairelere havale olunur.
2. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/5 md.) Dilekçeler, idare ve vergi mahkemelerin-
de, mahkeme başkanının veya hakimin havalesi ile kaydolunur.
3. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/5 md.) Dilekçeler, Danıştayda daire başkanının
görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme
başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından:
a) Görev ve yetki,
b) İdari merci tecavüzü,
c) Ehliyet,
d) İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup ol-
madığı,
e) Süre aşımı,
f) Husumet,
g) 3 ve 5 inci maddelere uygun olup olmadıkları,
Yönlerinden sırasıyla incelenir.
4. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/5 md.) Dilekçeler bu yönlerden kanuna aykırı
görülürse durum; görevli daire veya mahkemeye bir rapor ile bildirilir. Tek ha-
kimle çözümlenecek dava dilekçeleri için rapor düzenlenmez ve 15 inci madde hü-
kümleri ilgili hakim tarafından uygulanır. 3 üncü fıkraya göre yapılacak incele-
me ve bu fıkra ile 5 inci fıkraya göre yapılacak işlemler dilekçenin alındığı
tarihten itibaren en geç onbeş gün içinde sonuçlandırılır.
5. İlk incelemeyi yapanlar, bu noktalardan kanuna aykırılık görmezler veya
daire veya mahkeme tarafından ilk inceleme raporu yerinde görülmezse, tebligat
işlemi yapılır.
6. Yukarıdaki hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de
davanın her safhasında 15 nci madde hükmü uygulanır.

İlk inceleme üzerine verilecek karar:
Madde 15 - 1. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/6 md.) Danıştay veya idare ve vergi
mahkemelerince yukarıdaki maddenin 3 üncü fıkrasında yazılı hususlarda kanuna
aykırılık görülürse, 14 üncü maddenin;
a) 3/a bendine göre adli ve askeri yargının görevli olduğu konularda açılan
davaların reddine; idari yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yet-
kili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek da-
va dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine,
b) 3/c, 3/d ve 3/e bentlerinde yazılı hallerde davanın reddine,
c) 3/f bendine göre, davanın hasım gösterilmeden veya yanlış hasım gösteri-
lerek açılması halinde, dava dilekçesinin tespit edilecek gerçek hasma tebliği-
ne,
d) 3/g bendinde yazılı halde otuzgün içinde 3 ve 5 inci maddelere uygun şe-
kilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak yahut (c) bendinde yazılı
hallerde, ehliyetli olan şahsın avukat olmayan vekili tarafından dava açılmış
ise otuzgün içinde bizzat veya bir avukat vasıtasıyla dava açılmak üzere dilek-
çelerin reddine,
e) 3/b bendinde yazılı halde dilekçelerin görevli idare merciine tevdiine,
Karar verilir.
2. Dilekçelerin görevli mercie tevdii halinde, Danıştaya veya ilgili mahke-
meye başvurma tarihi, merciine başvurma tarihi olarak kabul edilir.
3. Dilekçelerin 3 ncü maddeye uygun olmamaları dolayısıyla reddi halinde ye-
ni dilekçeler için ayrıca harç alınmaz.
4. (Değişik: 10/6/1994 - 4001/7 md.) İlk inceleme üzerine Danıştay veya
mahkemelerce verilen; bu maddenin 1/a bendinde belirtilen idari yargının görevli
olduğu konularda davanın görev ve yetki yönünden reddine ilişkin kararlarla, 1/c
bendinde yazılı gerçek hasma tebliğ ve 1/d bendindeki dilekçe red kararları dı-
şında, kararın düzeltilmesi veya temyiz yoluna; tek hakim kararına karşı ise
itiraz yoluna başvurulabilir.
5. (Ek: 5/4/1990 - 3622/6 md.) 1 inci fıkranın (d) bendine göre dilekçenin
reddedilmesi üzerine, yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı
takdirde dava reddedilir.

Tebligat ve cevap verme:
Madde 16 - 1. Dava dilekçelerinin ve eklerinin birer örneği davalıya, dava-
lının vereceği savunma davacıya tebliğ olunur.
2. Davacının ikinci dilekçesi davalıya, davalının vereceği ikinci savunma da
davacıya tebliğ edilir. Buna karşı davacı cevap veremez. Ancak, davalının ikinci
savunmasında, davacının cevaplandırmasını gerektiren hususlar bulunduğu, davanın
görülmesi sırasında anlaşılırsa, davacıya cevap vermesi için bir süre verilir.
3. Taraflar, yapılacak tebliğlere karşı, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün
içinde cevap verebilirler. Bu süre, ancak haklı sebeplerin bulunması halinde,
taraflardan birinin isteği üzerine görevli mahkeme kararı ile otuz günü geçmemek
ve bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabilir. Sürenin geçmesinden sonra yapılan
uzatma talepleri kabul edilmez.
4. Taraflar, sürenin geçmesinden sonra verecekleri savunmalara veya ikinci
dilekçelere dayanarak hak iddia edemezler.
5. (Değişik: 10/6/1994 - 4001/8 md.) Davalara ilişkin işlem dosyalarının
aslı veya onaylı örneği idarenin savunması ile birlikte, Danıştay veya ilgili
mahkeme başkanlığına gönderilir.

Duruşma:
Madde 17 - 1. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/7 md.) Danıştay ile idare ve vergi
mahkemelerinde açılan iptal ve beş milyon lirayı aşan tam yargı davaları ile
tarh edilen vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümler ve bunların zam ve
cezaları toplamı beş milyon lirayı aşan vergi davalarında, taraflardan birinin
isteği üzerine duruşma yapılır.
2. Temyiz ve itirazlarda duruşma yapılması tarafların istemine ve Danıştay
veya ilgili bölge idare mahkemesi kararına bağlıdır.
3. Duruşma talebi, dava dilekçesi ile cevap ve savunmalarda yapılabilir.
4. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/7 md.) 1 ve 2 nci fıkralarda yer alan kayıtlara
bağlı olmaksızın Danıştay, mahkeme ve hakim kendiliğinden duruşma yapılmasına
karar verebilir.
5. Duruşma davetiyeleri duruşma gününden en az otuz gün önce taraflara gön-
derilir.

Duruşmalara ilişkin esaslar:
Madde 18 - 1. Duruşmalar açık olarak yapılır. Genel ahlakın veya kamu güven-
liğinin gerekli kıldığı hallerde, görevli daire veya mahkemenin kararı ile, du-
ruşmanın bir kısmı veya tamamı gizli olarak yapılır.
2. Duruşmaları başkan yönetir.
3. Duruşmalarda taraflara ikişer defa söz verilir. Taraflardan yalnız biri
gelirse onun açıklamaları dinlenir; hiç biri gelmezse duruşma açılmaz, inceleme
evrak üzerinde yapılır.
4. Danıştayda görülen davaların duruşmalarında savcının bulunması şarttır.
Taraflar dinlendikten sonra savcı yazılı düşüncesini açıklar. Bundan sonra ta-
raflara son olarak ne diyecekleri sorulur ve duruşmaya son verilir.
5. Duruşmalı işlerde savcılar, keşif, bilirkişi incelemesi veya delil tespi-
ti yapılmasını yahut işlem dosyasının getirtilmesini istedikleri takdirde, bu
istekleri görevli daire veya kurul tarafından kabul edilmezse, işin esası hak-
kında ayrıca yazılı olarak düşünce bildirirler.

Duruşmalı işlerde karar verilmesi:
Madde 19 - (Değişik birinci cümle: 10/6/1994 - 4001/9 md.) Duruşma yapıldık-
tan sonra en geç onbeş gün içinde karar verilir. Ara kararı verilen hallerde,
bu kararın yerine getirilmesi üzerine, dosyalar öncelikle incelenir.

Dosyaların incelenmesi:
Madde 20 - 1. Danıştay ile idare ve vergi mahkemeleri, bakmakta oldukları
davalara ait her çeşit incelemeleri kendiliklerinden yaparlar. Mahkemeler belir-
lenen süre içinde lüzum gördükleri evrakın gönderilmesini ve her türlü bilgile-
rin verilmesini taraflardan ve ilgili diğer yerlerden isteyebilirler. Bu husus-
taki kararların, ilgililerce, süresi içinde yerine getirilmesi mecburidir. Haklı
sebeplerin bulunması halinde bu süre, bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabilir.
2. Taraflardan biri ara kararının icaplarını yerine getirmediği takdirde, bu
durumun verilecek karar üzerindeki etkisi mahkemece önceden takdir edilir ve
arakararında bu husus ayrıca belirtilir.
3. Ancak, istenen bilgi ve belgeler Devletin güvenliğine veya yüksek men-
faatlerine veya Devletin güvenliği ve yüksek menfaatleriyle birlikte yabancı
devletlere de ilişkin ise, Başbakan veya ilgili bakan, gerekçesini bildirmek su-
retiyle, söz konusu bilgi ve belgeleri vermeyebilir.
(Ek Cümle: 10/6/1994 - 4001/10 md.) Verilmeyen bilgi ve belgelere dayanıla-
rak ileri sürülen savunmaya göre karar verilemez.
4. (Mülga: 10/6/1994 - 4001/10 md.)
5. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/8 md.) Danıştay, bölge idare, idare ve vergi
mahkemelerinde dosyalar, bu Kanun ve diğer kanunlarda belirtilen öncelik veya
ivedilik durumları ile Danıştay için Başkanlar Kurulunca; (1) diğer mahkemeler
için Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca konu itibariyle tespit edilip Resmi
Gazete'de ilan edilecek öncelikli işler gözönünde bulundurulmak suretiyle geliş
tarihlerine göre incelenir ve tekemmül ettikleri sıra dahilinde bir karara bağ-
lanır. Bunların dışında kalan dosyalar ise tekemmül ettikleri sıraya göre ve te-
kemmül tarihinden itibaren en geç altı ay içinde sonuçlandırılır.
Sonradan ibraz olunan belgeler:
Madde 21 - Dilekçeler ve savunmalarla birlikte verilmeyen belgeler, bunların
vaktinde ibraz edilmelerine imkan bulunmadığına mahkemece kanaat getirilirse,
kabul ve diğer tarafa tebliğ edilir. Bu belgeler duruşmada ibraz edilir ve diğer
taraf cevabını hemen verebileceğini beyan eder veya cevap vermeye lüzum görmez-
se, ayrıca tebliğ edilmez.
Davaların karara bağlanması:
Madde 22 - 1. Konular aydınlandığında meseleler sırasıyla oya konulur ve ka-
rara bağlanır.
2. 15 nci maddede sayılan sebeplerden biri ile veya yargılama usullerine
ilişkin meselelerde azınlıkta kalanlar işin esası hakkında da oylarını kullanır-
lar. Azınlıkta kalanların görüşleri, kararların altına yazılır.
Tutanaklar:
Madde 23 - Her dava dosyası için görüşmelere katılan başkan ve üyelerin, Da-
nıştayda düşünce veren savcının, tetkik hakiminin ve tarafların ad ve soyadları-
nı, incelenen dosya numarasını, kısaca dava konusunu ve verilen kararın netice-
sini, çoğunlukta ve azınlıkta bulunanları gösteren bir tutanak düzenlenir. Bu
tutanaklar görüşmelere katılanlar tarafından aynı toplantıda imzalanır ve dosya-
larında saklanır.
Kararlarda bulunacak hususlar:
Madde 24 - Kararlarda:
a) Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları ya-
hut unvanları ve adresleri,
b) Davacının ileri sürdüğü olayların ve dayandığı hukuki sebeplerin özeti
istem sonucu ile davalının savunmasının özeti,
c) (Değişik: 10/6/1994 - 4001/11 md.) Danıştayda görülen davalarda tetkik
hakimi ve savcının ad ve soyadları ile düşünceleri,
d) Duruşmalı davalarda duruşma yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise hazır bulu-
nan taraflar ve vekil veya temsilcilerinin ad ve soyadları,
e) Kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçesi ve hüküm:tazminat davala-
rında hükmedilen tazminatın miktarı,
f) Yargılama giderleri ve hangi tarafa yükletildiği,
g) Kararın tarihi ve oybirliği ile mi, oyçokluğu ile mi verildiği,
h) Kararı veren mahkeme başkan ve üyelerinin veya hakiminin ad ve soyadları
ve imzaları ve varsa karşı oyları,
----------------------
(1) Bu fıkrada yer alan "...Başkanlık Kurulunca" ibaresi, 10/6/1994 tarih ve
4001 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştiril-
miştir.
ı) Kararı veren dairenin veya mahkemenin adı ve dosyanın esas ve karar numarası,
Belirtilir.

Kararların saklanması ve tebliği:
Madde 25 - Kararın mahkeme başkanı ve üyeleri veya hakimi tarafından imzalı
asıllarından biri, karar dosyasına, diğeri de dava dosyasına konur; mahkeme müh-
rü ve başkan yahut hakim, Danıştayda daire veya kurul başkanı veya görevlendire-
ceği bir üye imzasıyla tasdikli birer örneği de taraflara tebliğ edilir.
Tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik:
Madde 26 - 1. Dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişi-
lik veya niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin
başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mi-
rasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına il-
gili mahkemece karar verilir. Dört ay içinde yenileme dilekçesi verilmemiş ise,
varsa yürütmenin durdurulması kararı kendiliğinden hükümsüz kalır.
2 Yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçeler iptal edilir.
3. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/9 md.) Davacının gösterdiği adrese tebligat ya-
pılamaması halinde, yeni adresin bildirilmesine kadar dava dosyası işlemden kal-
dırılır ve varsa yürütmenin durdurulması kararı kendiliğinden hükümsüz kalır.
Dosyanın işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak bir yıl içinde yeni adres
bildirilmek suretiyle yeniden işleme konulması istenmediği takdirde, davanın
açılmamış sayılmasına karar verilir.
4. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/9 md.) Dosyaların işlemden kaldırılmasına ve
davanın açılmamış sayılmasına dair kararlar diğer tarafa tebliğ edilir.
Yürütmenin durdurulması:
Madde 27 - (Değişik: 10/6/1994 - 4001/12 md.) 1. Danıştayda veya idari mah-
kemelerde dava açılması dava edilen idari işlemin yürütülmesini durdurmaz.
2. Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde tela-
fisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı
olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda gerekçe göstererek yürütme-
nin durdurulmasına karar verebilirler.
3. Vergi mahkemelerinde, vergi uyuşmazlıklarından doğan davaların açılması,
tarh edilen vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümlerin ve bunların zam
ve cezalarının dava konusu edilen bölümünün tahsil işlemlerini durdurur. Ancak,
26 ncı maddenin 3 üncü fıkrasına göre işlemden kaldırılan vergi davası dosyala-
rında tahsil işlemi devam eder. Bu şekilde işlemden kaldırılan dosyanın yeniden
işleme konulması ile ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan iş-
lemlerle tahsilat işlemlerinden dolayı açılan davalar,tahsil işlemini durdurmaz.
Bunlar hakkında yürütmenin durdurulması istenebilir.
4. Yürütmenin durdurulması istemli davalarda 16 ncı maddede yazılı süreler
kısaltılabileceği gibi, tebliğin memur eliyle yapılmasına da karar verilebilir.
5. Yürütmenin durdurulması kararları teminat karşılığında verilir; ancak,
durumun gereklerine göre teminat aranmayabilir. Taraflar arasında teminata
ilişkin olarak çıkan anlaşmazlıklar, yürütmenin durdurulması hakkında karar ve-
ren daire, mahkeme veya hakim tarafından çözümlenir. İdareden ve adli yardımdan faydalanan kimselerden teminat alınmaz.
6. Yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlar; Danıştay
dava dairelerince verilmişse konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daire-
leri Genel Kurullarına, bölge idare mahkemesi kararlarına karşı en yakın bölge
idare mahkemesine, idare ve vergi mahkemeleri ile tek hakim tarafından verilen
kararlara karşı bölge idare mahkemesine, çalışmaya ara verme süresi içinde ise
idare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararlara en yakın nöbetçi mahke-
meye veya kararı veren hakimin katılmadığı nöbetçi mahkemeye, kararın tebliğini
izleyen günden itibaren yedi gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere itiraz e-
dilebilir. İtiraz edilen merciler, dosyanın kendisine gelişinden itibaren yedi
gün içinde karar vermek zorundadır. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
7. Yürütmenin durdurulması kararı verilen dava dosyaları öncelikle incelenir
ve karara bağlanır.
Kararların sonuçları:
Madde 28 - 1.(Değişik:10/6/1994-4001/13 md.)
Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve
yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare,gecikmeksi-
zin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur.Bu süre hiçbir şekilde
kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez.Ancak,haciz veya ihti-
yati haciz uygulamaları ile ilgili davalarda verilen kararlar hakkında,bu karar-
ların kesinleşmesinden sonra idarece işlem tesis edilir.
2. (Değişik:10/6/1994-4001/13 md.)
Tam yargı davaları hakkındaki kararlardan belli bir miktarı içerenler genel
hükümler dairesinde infaz ve icra olunur.
3. Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemeleri kararları-
na göre işlem tesis edilmeyen veya eylemde bulunulmayan hallerde idare aleyhine
Danıştay ve ilgili idari mahkemede maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.
4. Mahkeme kararlarının (otuz) (1) gün içinde kamu görevlilerince kasten
yerine getirilmemesi halinde ilgili, idare aleyhine dava açabileceği gibi,kararı
yerine getirmeyen kamu görevlisi aleyhine de tazminat davası açılabilir.
5. Vergi uyuşmazlıklarına ilişkin mahkeme kararlarının idareye tebliğinden
sonra bu kararlara göre tespit edilecek vergi, resim, harçlar ve benzeri mali
yükümler ile zam ve cezaların miktarı ilgili idarece mükellefe bildirilir.
6. Tazminat ve vergi davalarında kararın idareye tebliğinden itibaren infa-
zın gecikmesi sebebiyle idarece kanuni gecikme faizi ödenir.
Açıklama:
Madde 29 - 1. Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemele-
rince verilen kararlar yeterince açık değilse, yahut birbirine aykırı hüküm fık-
ralarını taşıyorsa, taraflardan her biri kararın açıklanmasını veya aykırılığın
giderilmesini isteyebilir.
----------------------
(1) Bu fıkrada yer alan "...altmış" kelimesi,10/6/1994 tarih ve 4001 sayılı Ka-
nunun 13 üncü maddesiyle "otuz" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
2. Açıklama dilekçeleri karşı taraf sayısından bir nüsha fazla verilir.
3. Kararı vermiş olan daire veya mahkeme işi inceler ve gerek görürse dilek-
çenin bir örneğini, belirleyeceği süre içinde cevap vermek üzere, karşı tarafa
tebliğ eder, cevap iki nüsha olarak verilir. Bunlardan biri, açıklama veya aykı-
rılığın kaldırılmasını isteyen tarafa gönderilir.
4. Görevli daire veya mahkemenin bu husustaki kararı, taraflara tebliğ olunur.
5. Açıklama veya aykırılığın kaldırılması, kararın yerine getirilmesine ka-
dar istenebilir.

Yanlışlıkların düzeltilmesi:
Madde 30 - 1. İki tarafın adı ve soyadı ile sıfatı ve iddiaları sonucuna
ilişkin yanlışlıklar ile hüküm fıkrasındaki hesap yanlışlıklarının düzeltilmesi
de istenebilir.
2. 29 ncu maddenin son fıkrası dışında kalan hükümleri, bu istekler hakkında
da uygulanır.
3. Yanlışlıkların düzeltilmesine karar verilirse, düzeltme ilamın altına yazılır.

Hukuk Usulü Muhakemeleri kanunu ile Vergi Usul Kanununun uygulanacağı haller:
Madde 31 - 1. Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda; hakimin davaya bakmak-
tan memnuiyeti ve reddi, ehliyet, üçüncü şahısların davaya katılması, davanın
ihbarı, tarafların vekilleri, feragat ve kabul, teminat, mukabil dava, bilirki-
şi, keşif, delillerin tespiti, yargılama giderleri, adli yardım hallerinde ve
duruşma sırasında tarafların mahkemenin sukünunu ve inzibatını bozacak hareket-
lerine karşı yapılacak işlemlerde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uy-
gunlanır. (Ek cümle: 5/4/1990 - 3622/11 md.;Değişik:10/6/1994-4001/14 md.)
Ancak, davanın ihbarı ve bilirkişi seçimi Danıştay, mahkeme veya hakim
tarafından re'sen yapılır.
2. Bu Kanun ve yukarıdaki fıkra uyarınca Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa
atıfta bulunulan haller saklı kalmak üzere, vergi uyuşmazlıklarının çözümünde
Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

İKİNCİ BÖLÜM
İdari Davalarda Yetki ve Bağlantı ile Görevsizlik ve Yetkisizliklik
Hallerinde Yapılacak İşlemler

İdari davalarda genel yetki:
Madde 32 - 1. Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya
özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili
idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari
merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.
2. Bu Kanunun uygulanmasında yetki kamu düzenindendir. (Mülga:İkinci cümle:
(10/6/1994-4001/15 md.)

Kamu görevlileri ile ilgili davalarda yetki:
Madde 33 - 1. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/12 md.) Kamu görevlilerinin atanması
ve nakilleri ile ilgili davalarda yetkili mahkeme, kamu görevlilerinin yeni veya
eski görev yeri idare mahkemesidir.
2. Kamu görevlilerinin görevlerine son verilmesi, emekli edilmeleri veya gö-
revden uzaklaştırılmaları ile ilgili davalarda yetkili mahkeme, kamu görevlisi-
nin son görev yaptığı yer idare mahkemesidir.
3. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/12 md.) Kamu görevlilerinin görevle ilişkisinin
kesilmesi sonucunu doğurmayan disiplin cezaları ile ilerleme, yükselme, sicil,
intibak ve diğer özlük ve parasal hakları ve mahalli idarelerin organları ile bu
organların üyelerinin geçici bir tedbir olarak görevden uzaklaştırılmalarıyla
ilgili davalarda yetkili mahkeme ilgilinin görevli bulunduğu yer idare mahkeme-
sidir.

Taşınmaz mallara ilişkin davalarda yetki:
Madde 34 - (Değişik:10/6/1994-4001/16 md.)
1 - İmar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskan gibi taşınmaz
mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasında veya bunlara bağlı her türlü haklara
veya kamu mallarına ilişkin idari davalarda yetkili mahkeme taşınmaz malların
bulunduğu yer idare mahkemesidir.
2 - Köy,belediye ve özel idareleri ilgilendiren mevzuatın uygulanmasına
ilişkin davalarla sınır uyuşmazlıklarında yetkili mahkeme,mülki idari birimin,
köy,belediye veya mahallenin bulunduğu yahut yeni bağlandığı yer idare mahkeme-
sidir.
Taşınır mallara ilişkin davalarda yetki:
Madde 35 - (Değişik: 5/4/1990 - 3622/13 md.)
Taşınır mallara ilişkin davalarda yetkili mahkeme, taşınır malın bulunduğu
yer idare mahkemesidir.

Tam yargı davalarında yetki:
Madde 36 - İdari sözleşmelerden doğanlar dışında kalan tam yargı davalarında
yetkili mahkeme, sırasıyla:
a) Zararı doğuran idari uyuşmazlığı çözümlemeye yetkili,
b) Zarar, bayındırlık ve ulaştırma gibi bir hizmetten veya idarenin herhangi
bir eyleminden doğmuş ise, hizmetin görüldüğü veya eylemin yapıldığı yer,
c) Diğer hallerde davacının ikametgahının bulunduğu yer.
İdari mahkemesidir.

Vergi uyuşmazlıklarında yetki:
Madde 37 - Bu Kanununa göre vergi uyuşmazlıklarında yetkili mahkeme:
a) Uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümleri tarh ve ta

hakkuk ettiren, zam ve cezaları kesen,
b) (Ek:10/6/1994-4001/17 md.) Gümrük Kanununa göre alınması gereken vergi-
lerle Vergi Usul Kanunu ğereğince şikayet yoluyla vergi düzeltme taleplerinin
reddine ilişkin işlemlerde;vergi,resim,harç ve benzeri mali yükümleri tarh ve
tahakkuk ettiren,
-------------------------
(1) Madde başlığı,10/6/1994 tarih ve 4001 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle metne
işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
c) Amme Alacaklarının Tahsil Usulu Kanunun uygulanmasında,ödeme emrini düzen
eyen,(1)
d) Diğer uyuşmazlıklarda dava konusu işlemi yapan,(1)
Dairenin bulunduğu yerdeki vergi mahkemesidir.

Bağlantılı davalar:
Madde 38 - 1. (Ek:10/6/1994-4001/18 md.) Aynı maddi veya hukuki sebepten
doğan ya da biri hakkında verilecek hüküm,diğerini etkileyecek nitelikte olan
davalar bağlantılı davalardır.
2. İdare mahkemesi, vergi mahkemesi veya Danıştaya veya birden fazla idare
veya vergi mahkemelerine açılmış bulunan davalarda bağlantının varlığına taraf-
lardan birinin isteği üzerine veya doğrudan doğruya mahkemece karar verilir.
3. Bağlantılı davalardan birinin Danıştayda bulunması halinde dava dosyası
Danıştaya gönderilir.
4. Bağlantılı davalar, değişik bölge idare mahkemesinin yargı çevrelerindeki
mahkemelerde bulunduğu takdirde dosyalar Danıştaya gönderilir.
5. Bağlantılı davalar aynı bölge idare mahkemesinin yargı çerçevesindeki
mahkemelerde bulunduğu takdirde dosyalar o yer bölge idare mahkemesine gönderilir.(2)

Bağlantının Danıştayca incelenmesi:
Madde 39 - 1. Danıştayın dava konusu uyuşmazlığı incelemeye yetkili dairesi,
bağlantılı dava dosyalarını öncelikle ve ivedilikle inceler ve karar verir.
2. Danıştay bağlantının bulunduğuna karar verdiği takdirde:
a) (Değişik: 5/4/1990 - 3622/14 md.) Davalardan biri Danıştayda açılmış ve
çözümlenmesi Danıştayın görevine dahil bir uyuşmazlıkla ilgili ise, davaların
tümü Danıştayda görülür ve durum ilgili mahkemelere ve taraflara bildirilir.
b) Davaların çözümlenmesi, ayrı bölge idare mahkemesinin yargı çevresindeki
idare veya vergi mahkemelerinin görevlerine giren uyuşmazlıklarla ilgili ise Da-
nıştayın ilgili dairesi yetkili mahkemeyi kararında belirtir ve dosyaları bu
mahkemeye göndererek diğer mahkemeye veya mahkemelere durumu bildirir. Yetkili
mahkeme de durumu ilgililere duyurur.
c) (Değişik:10/6/1994-4001/19 md.) Danıştayca verilen karar bağlantı bu-
lunmadığı yolunda ise, dosyalar İlgili mahkemelere geri gönderilir.

Bağlantının Bölge İdare Mahkemesince incelenmesi:
Madde 40 - 1. Bölge idare mahkemesi bağlantılı dava dosyalarını öncelikle
ve ivedilikle inceler ve kararını verir. Bölge idare mahkemesince verilen karar,
bağlantının bulunduğu yolunda ise, yetkili mahkeme kararda belirtilmek suretiyle
dosyalar yetkili mahkemeye gönderilir. Durum ayrıca diğer mahkemeye de duyuru-
lur. Yetkili kılınan mahkeme durumu ilgililere bildirir.
2. Bölge idare mahkemesince verilen karar bağlantı olmadığı yolunda ise,
dosyalar ilgili mahkemelere geri gönderilir.
-----------------
(1) Bu maddedeki mevcut (b) ve (c) bentleri,10/6/1994 tarih ve 4001 sayılı Ka-
nunun 17 nci maddesiyle (c) ve (d) olarak değiştirilmiştir.
(2) Bu maddedeki mevcut (1),(2),(3) ve (4) olan fıkra numaraları,10/6/1994
tarih ve 4001 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle,(2),(3),(4) ve (5) olarak
değiştirilmiştir.
Bağlantının mahkemelerce kabul edilmemesi:
Madde 41 - Bağlantı iddiaları mahkemelerce kabul edilmediği takdirde, bu hu-
susta verilen ara kararı taraflara tebliğ edilir. Taraflar, tebliğ tarihini iz-
leyen onbeş gün içerisinde, aynı yargı çevresindeki mahkemeler için o yer bölge
idare mahkemesine, 38 nci maddenin 2 ve 3 ncü fıkrasındaki durumlarla ilgili da-
valar için Danıştaya başvuruda bulunabilirler. Başvuru üzerine bölge idare mah-
kemesi veya Danıştay görevli dairesince durum, yukarıdaki maddelerde yazılı
usullere göre incelenerek karara bağlanır.

Bağlantılı davalarla ilgili diğer esaslar:
Madde 42 - 1. Bağlantının varlığı yolunda idare ve vergi mahkemelerince veya
bu konuda yapılacak itiraz üzerine bölge idare mahkemesi veya Danıştayca bağlan-
tı hakkında karar verilinceye kadar usuli işlemler durur.
2. Bağlantıya ilişkin işlemler sonuçlandırıldıktan sonra bu davalara bakmak-
la yetkili kılınan mahkeme veya Danıştay, davalara bırakıldığı yerden devam
eder.
3. Bağlantının bulunup bulunmadığı yolundaki bölge idare mahkemesi ve Danıştay kararları kesindir.

Görevsizlik ve yetkisizlik hallerinde yapılacak işlem:
Madde 43 - 1. İdare ve vergi mahkemeleri, idari yargının görev alanına giren
bir davada görevsizlik veya yetkisizlik sebebiyle davanın reddine karar verir-
lerse dosyayı Danıştaya veya görevli ve yetkili idare veya vergi mahkemesine
gönderirler.
a) Görevsizlik sebebiyle gönderilen dosyalarda Danıştay, davayı görevi için-
de görmezse dosyanın yetkili ve görevli mahkemeye gönderilmesine karar verir.
b) Görevsizlik veya yetkisizlik sebebiyle dosyanın gönderildiği mahkeme ken-
disini görevsiz veya yetkisiz gördüğu takdirde, söz konusu mahkeme ile ilk gö-
revsizlik veya yetkisizlik kararını veren mahkeme aynı bölge idare mahkemesinin yargı çevresinde ise, uyuşmazlık bölge idare mahkemesince, aksi halde Danıştayca çözümlenir.
2. Görev ve yetki uyuşmazlıklarında Danıştay ve bölge idare mahkemesince verilen kararlar ilgili mahkemelere bildirilir ve bu husus taraflara tebliğ olu-
nur.
3. Danıştay ve bölge idare mahkemesince görev ve yetki uyuşmazlıkları ile
ilgili olarak verilen kararlar kesindir.
4. Bu madde hükümleri gereğince verilen kararlar ile görevli ve yetkili kı-
lınan mahkemeye yeniden dava açılması halinde harç alınmaz.
5. (Mülga: 5/4/1990 - 3622/27 md.)
Merci tayini:
Madde 44 - 1. Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına fiili veya hukuki bir
engel çıktığı veya iki mahkemenin yargı çevresi sınırlarında tereddüt edildiği
veya iki mahkemenin de aynı davaya bakmaya yetkili olduklarına karar verdikleri
hallerde dava dosyaları, tarafların veya mahkemelerin istemi üzerine merci tayini için:
a) Uyuşmazlığın aynı yargı çevresindeki mahkeme veya mahkemeler arasında
çıkması halinde, o yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine,
b) Sair hallerde Danıştaya,
Gönderilir.
2. Danıştay ve bölge idare mahkemesi görevli ve yetkili mahkemeyi kararlaş-
tırır.
3. Danıştay ve bölge idare mahkemesinin bu konuda vereceği kararlar kesin-
dir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kararlara Karşı Başvuru Yolları
İtiraz:
Madde 45 - 1. İdare ve vergi mahkemelerinin tek hakimli olarak verdiği nihai
kararlara, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yar-
gı çevresindeki bölge idare mahkemesine itiraz edilebilir.
2. İdare ve vergi mahkemelerinin tek hakimli olarak verdiği nihai kararlara
karşı tebliğ tarihini izleyen otuz gün içinde itiraz edilebilir.
3. İtiraz, temyizin şekil ve usullerine tabidir.
4. Bölge idare mahkemesi evrak üzerinde yaptığı inceleme sonunda, maddi vakıalar hakkında edinilen bilgiyi yeter görürse veya itiraz sadece hukuki nokta-
lara ilişkin ise veya itiraz olunan karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi
mümkün ise işin esası hakkında karar verir. Aksi halde gerekli inceleme ve tahkikatı kendisi yaparak esas hakkında yeniden karar verir. (Ek cümle: 5/4/1990 -
3622/15 md.) Ancak, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan itirazı
haklı bulduğu veya davaya görevsiz hakim tarafından bakılmış olması hallerinde
kararı bozmakla birlikte dosyayı geri gönderir, bölge idare mahkemesinin bu kararları kesindir.
5. Bölge idare mahkemesinin kararları kesindir; temyiz yoluna başvurulamaz.
6. Tek hakimli mahkemede hüküm veren hakim, aynı davanın itiraz yoluyla böl-
ge idare mahkemesince incelenmesinde bulunamaz.


Temyiz:
Madde 46 - (Değişik: 5/4/1990 - 3622/16 md.)
1. Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai kararla-
rı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda temyiz edilebilir.
2. (Değişik:10/6/1994-4001/20 md.) Özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen
hallerde,Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai karar-
larına karşı tebliğ tarihini izleyen otuz gün içinde Danıştayda temyiz yoluna
başvurulabilir.

Temyiz edilemeyecek kararlar:
Madde 47 - İdare ve vergi mahkemelerinin tek hakimle verdiği kararlar temyiz
edilemez. (İkinci cümle mülga: 5/4/1990 - 3622/27 md.)

Temyiz dilekçesi:
Madde 48 - (Değişik: 5/4/1990 - 3622/17 md.)
1. Temyiz istemleri Danıştay Başkanlığına hitaben yazılmış dilekçeler ile
yapılır.
2. Temyiz dilekçelerinin 3 üncü madde esaslarına göre düzenlenmesi gerekli-
dir, düzenlenmemiş ise eksikliklerin onbeş gün içinde tamamlatılması hususu, ka-
rarı veren Danıştay veya mahkemece ilgiliye tebliğ olunur. Bu sürede eksiklikler
tamamlanmazsa temyiz isteminde bulunulmamış sayılmasına Danıştay veya mahkemece
karar verilir.
3. Temyiz dilekçeleri, ilgisine göre kararı veren mahkemeye, Danıştaya veya
4 üncü maddede belirtilen mercilere verilir ve kararı veren mahkeme veya Danış-
tayca karşı tarafa tebliğ edilir. Karşı taraf tebliğ tarihini izleyen otuz gün
içinde cevap verebilir. Cevap veren, kararı süresinde temyiz etmemiş olsa bile
düzenleyeceği dilekçesinde, temyiz isteminde bulunabilir. Bu takdirde bu dilek-
çeler temyiz dilekçesi yerine geçer.
4.(Değişik:10/6/1994-4001/21 md.) Kararı veren Danıştay veya mahkeme, cevap
dilekçesi verildikten veya cevap süresi geçtikten sonra dosyayı dizi listesine
bağlı olarak, Danıştaya veya kurula gönderir.
5. Yürütmenin durdurulması isteği bulunan temyiz dilekçeleri, karşı tarafa
tebliğ edilmeden dosya ile birlikte, yürütmenin durdurulması istemi hakkında ka-
rar verilmek üzere kararı veren mahkemece Danıştay Başkanlığına, Danıştayın ilk
derece mahkemesi olarak baktığı davalarda, görevli dairece konusuna göre İdari
veya Vergi Dava Daireleri Genel Kuruluna gönderilir. Danıştayda görevli daire
veya kurul tarafından yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verildikten
sonra tebligat bu daire veya kurulca yapılarak dosya tekemmül ettirilir.
6. Temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamının ödenme-
miş olması halinde kararı veren; mahkeme veya Danıştay daire başkanı tarafından
verilecek onbeş günlük süre içerisinde tamamlanması, aksi halde temyizden vazge-
çilmiş sayılacağı hususu temyiz edene yazılı olarak bildirilir. Verilen süre
içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde, mahkeme, ilk derece mahkemesi
olarak davaya bakan Danıştay dairesi, kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar
verir. Temyizin kanuni süre geçtikten sonra yapılması halinde de kararı veren
mahkeme, ilk derece mahkemesi olarak davaya bakan Danıştay dairesi, temyiz iste-
minin reddine karar verir. Mahkemenin veya Danıştay dairesinin bu kararları ile
bu maddenin 2 nci fıkrasında belirtilen temyiz isteminde bulunulmamış sayılması-
na ilişkin kararlarına karşı, tebliğ tarihini izleyen günden itibaren yedi gün
içinde temyiz yoluna başvurulabilir.
7. (Ek:10-6/1994-4001/21md.) Temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve gi-
derlerin ödenmemiş olduğu,dilekçenin 3 üncü madde esaslarına göre düzenlenmediği
ve temyizin kanuni süre geçtikten sonra yapıldığı hususlarının dosyanın gönde-
rildiği Danıştayın ilgili dairesi ve kurulunca saptanması hallerinde de 2 ve 6
ncı fıkralarda sözü edilen kararlar daire ve kurulca verilir.

Kararın bozulması:
Madde 49 - 1. Temyiz incelemesi sonunda Danıştay:
a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerine uyulmamış olunması,
Sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar.
2. (Değişik: 5/4/1990-3622/18 md.) Temyiz incelenmesi sonunda karardaki mad-
di yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise kararın düzeltilerek onanmasına karar
verilir.
3. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/18 md.) Kararın bozulması halinde dosya, Danış-
tayca kararı veren mahkemeye gönderilir. Mahkeme, dosyayı diğer öncelikli işlere
nazaran daha öncelikle inceler ve varsa gerekli tahkik işlemlerini tamamlayarak
yeniden karar verir.
4. Mahkeme bozmaya uymayarak eski kararında ısrar edebilir. Israr kararının
ilgili tarafından temyizi halinde, dava, konusuna göre Danıştay İdari veya Vergi
Dava Daireleri Genel Kurulunca incelenir. Danıştayın ilgili dava dairesinin ka-
rarı uygun görülürse mahkemenin kararı bozulur; aksi halde onanır. Danıştay İda-
ri ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurulları kararlarına uyulması zorunludur.
5. Kararların kısmen onaylanması ve kısmen bozulması hallerinde kesinleşen
kısım Danıştay kararında belirtilir.
6. (Ek: 5/4/1990 - 3622/18 md.) Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak bak-
tığı davaların temyizen incelenmesinde de bu maddenin 4 üncü fıkrası hariç diğer
fıkraları kıyasen uygulanır.
Temyizen verilen karar üzerine yapılacak işlem:
Madde 50 - (Değişik: 5/4/1990 - 3622/19 md.)
Temyiz incelemesi sonucunda verilen karar, dosyayla birlikte kararı veren
mahkeme veya Danıştay dairesine gönderilir. Bu karar, dosyanın mahkeme veya Da-
nıştay dairesine geldiği tarihten itibaren yedi gün içinde taraflara tebliğ edi-
lir.
Kanun yararına bozma:
Madde 51 - 1. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/20 md.) Bölge idare mahkemesi karar-
ları ile idare ve vergi mahkemelerince ve Danıştayca ilk derece mahkemesi olarak
verilip temyiz incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlardan niteliği
bakımından yürürlükteki hukuka aykırı bir sonucu ifade edenler, ilgili bakanlık-
ların göstereceği lüzum üzerine veya kendiliğinden Başsavcı tarafından kanun ya-
rarına temyiz olunabilir.
2. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/20 md.) Temyiz isteği yerinde görüldüğü takdir-
de karar, kanun yararına bozulur. Bu bozma kararı, daha önce kesinleşmiş olan
mahkeme veya Danıştay kararının hukuki sonuçlarını kaldırmaz.
3. Bozma kararının bir örneği ilgili bakanlığa gönderilir ve Resmi Gazete'de
yayımlanır.
Temyiz veya itiraz istemlerinde yürütmenin durdurulması:
Madde 52 - 1. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/21 md.) Temyiz veya itiraz yoluna
başvurulmuş olması, hakim, mahkeme veya Danıştay kararlarının yürütülmesini dur-
durmaz. Ancak, bu kararların teminat karşılığında yürütülmesinin durdurulmasına
temyiz istemini incelemeye yetkili Danıştay dava dairesi, kurulu veya itirazı
incelemeye yetkili bölge idare mahkemesince karar verilebilir.
(Ek Cümle:10/6/1994 - 4001/22 md.) Davanın reddine ilişkin kararların tem-
yizi halinde, dava konusu işlem hakkında yürütmenin durdurulması kararı verile-
bilmesi 27 nci maddede öngörülen koşulun varlığına bağlıdır.
2. İptal davalarında teminat istenmeyebilir.
3. İdareden ve adli yardımdan yararlaranlardan teminat alınmaz.
4. Kararın bozulması, kararın yürütülmesini kendiliğinden durdurur.
Yargılamanın yenilenmesi:
Madde 53 - 1. (Değişik birinci cümle: 5/4/1990 - 3622/22 md.) Danıştay ile
bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinden verilen kararlar hakkında, aşağıda
yazılı sebepler dolayısıyla yargılamanın yenilenmesi istenebilir.
a) Zorlayıcı sebepler dolayısıyla veya lehine karar verilen tarafın eylemin-
den doğan bir sebeple elde edilemeyen bir belgenin kararın verilmesinden sonra
ele geçirilmiş olması,
b) Karara esas olarak alınan belgenin, sahteliğine hükmedilmiş veya sahte
olduğu mahkeme veya resmi bir makam huzurunda ikrar olunmuş veya sahtelik hak-
kındaki hüküm karardan evvel verilmiş olup da, yargılamanın yenilenmesini iste-
yen kimsenin karar zamanında bundan haberi bulunmamış olması,
c) Karara esas olarak alınan bir ilam hükmünün, kesinleşen bir mahkeme kara-
rıyla bozularak ortadan kalkması,
d) Bilirkişinin kasıtla gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun mahkeme kararıy-
la belirlenmesi,
e) Lehine karar verilen tarafın, karara etkisi olan bir hile kullanmış olma-
sı,
f) Vekil veya kanuni temsilci olmayan kimseler ile davanın görülüp karara
bağlanmış bulunması,
g) Çekinmeye mecbur olan başkan, üye veya hakimin katılmasıyla karar veril-
miş olması,
h) (Değişik:10/6/1994-4001/23 md.) Tarafları,konusu ve sebebi aynı olan bir
dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabile-
cek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkeme yahut başka bir mahkeme tarafından
önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmiş bulunması.
2. Yargılamanın yenilenmesi istekleri esas kararı vermiş olan mahkemece ka-
rara bağlanır.
3. (Değişik:10/6/1994-4001/23 md.)
Yargılamanın yenilenmesi süresi,1/h bendinde yazılı sebep için on yıl,diğer
sebepler için altmış gündür.Bu süreler,dayanılan sebebin istemde bulunan yönün-
den gerçekleştiği tarihi izleyen günden başlatılarak hesaplanır.
Kararın düzeltilmesi:
Madde 54 - 1. (Değişik birinci cümle: 5/4/1990 - 3622/23 md.) Danıştay dava
daireleri ve İdari veya Vergi Dava Daireleri Genel Kurullarının temyiz üzerine
verdikleri kararlar ile bölge idare mahkemelerinin itiraz üzerine verdikleri ka-
rarlar hakkında, bir defaya mahsus olmak üzere kararın tebliğ tarihini izleyen
onbeş gün içinde taraflarca;
a) Kararın esasına etkisi olan iddia ve itirazların, kararda karşılanmamış
olması,
b) Bir kararda birbirine aykırı hükümler bulunması,
c) Kararın usul ve kanuna aykırı bulunması,
d) (Değişik: 5/4/1990 - 3622/23 md.) Hükmün esasını etkileyen belgelerde hi-
le ve sahtekarlığın ortaya çıkmış olması,
Hallerinde kararın düzeltilmesi istenebilir.
2. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/23 md.) Danıştay dava daireleri ve İdari veya
Vergi Dava Daireleri Genel Kurulları ile bölge idare mahkemeleri, kararın düzel-
tilmesi isteminde ileri sürülen sebeplerle bağlıdırlar.
3. (Değişik:10/6/1994-4001/24 md.)
Kararın düzeltilmesi istekleri esas kararı vermiş olan daire, kurul ve bölge
idare mahkemesince incelenir. Dosyanın incelenmesinde tetkik hakimliği yapanlar,
aynı konunun düzeltme yoluyla incelenmesinde bu görevi yapamazlar.(1)
Yargılamanın yenilenmesine ve kararın düzeltilmesine ilişkin özel hükümler:
Madde 55 - 1. İsteğin ilişkin olduğu konu, diğer bir daire veya mahkemenin
görevine girmiş ise karar bu daire veya mahkemece verilir.
2. Karşı tarafın savunması alındıktan sonra istekler incelenir ve kanunda
yazılı sebepler varsa davaya yeniden bakılarak karar verilir.
3. (Değişik:10/6/1994-4001/25 md.) Yargılamanın yenilenmesi ve kararın dü-
zeltilmesi istemleri,kanunda yazılı sebeplere dayanmıyor ise, istemin reddine
karar verilir.
4. Yargılamanın yenilenmesi ve kararın düzeltilmesi istemlerinde duruşma ya-
pılması, görevli daire veya mahkemenin kararına bağlıdır.
5. 53, 54 ve bu madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yargılamanın yenilen-
mesinde ve kararın düzeltilmesinde bu Kanunun diğer hükümleri uygulanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler

Danıştayda çekinme ve ret:
Madde 56 - 1. Davaya bakmakta olan dava dairesi başkan ve üyelerinin çekinme
veya reddi halinde, bunlar hariç tutulmak suretiyle, o daire kurulu tamamlana-
rak, bu husus incelenir, çekinme veya ret istemi yerinde görülürse işin esası
hakkında da bu kurulca karar verilir.
2. Çekinen veya reddedilenler ikiden fazla ise bu husustaki istem, idari da-
va dairesi başkan ve üyeleri için İdari Dava Daireleri Genel Kurulunda, vergi
dava dairesi başkan ve üyeleri için Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunda incele-
nir. Çekinen veya reddedilen başkan ve üyeler bu kurullara katılamazlar. Üye
noksanı diğer dava dairelerinden tamamlanır. Bu kurullarca çekinme veya ret is-
temi kabul edildiği takdirde davanın esası hakkında da bu kurullarca karar veri-
lir.
3. İdari Dava Daireleri Genel Kurulu ile Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu
başkan ve üyelerinden bir kısmının davaya bakmaktan çekinmesi veya reddi halinde
noksan üyelikler diğer dava dairelerinden tamamlanır.
--------------------
(1) Bu bendin numarası (4) iken mevcut (3) numaralı bendin yürürlükten kaldırıl-
masıyla 5/4/1990 tarih ve 3622 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi ile (3) olarak
değiştirilmiştir.
4. İdari ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurullarının toplanmasına engel ola-
cak sayıda ret istemlerinde bulunulamaz ve çekinilemez.
5. Danıştay Tetkik hakimleri ve savcıları sebeplerini bildirerek çekinebile-
cekleri gibi taraflarca da reddedilebilirler. Bunlar hakkındaki çekinme veya ret
istemleri davaya bakmakla görevli daire tarafından incelenerek karara bağlanır.

Mahkemelerde çekinme ve ret:
Madde 57 - 1. Tek hakimle görülen davalarda hakimin reddi istemi, reddedilen
hakimin katılmadığı idare veya vergi mahkemesince incelenir.
2. İtiraz üzerine veya doğrudan davaya bakmakta olan bölge idare mahkemesi
ile idare ve vergi mahkemesi başkan ve üyelerinin reddi istemi, reddedilen baş-
kan ve üyenin katılmadığı bölge idare, idare ve vergi mahkemesince incelenir.
3. İdare ve vergi mahkemelerinde reddedilen başkan ve üye birden çok ise
istem bölge idare mahkemesince incelenir. Bölge idare mahkemelerinde reddedilen
başkan veya üye birden çok ise istem Danıştayca incelenir.
4. Danıştayca ve bu mahkemelerce ret istemleri yerinde görülürse için esası
hakkında da karar verilir.
5. Davaya bakmaktan çekinme halinde diğer bir hakimin görevledirilmesi ile
mahkemenin noksan üyesinin tamamlanması veya görevli mahkemenin belirlenmesinde
yukarıdaki hükümler uygulanır.

İdari davalarda delillerin tespiti:
Madde 58 - 1. Taraflar, idari dava açtıktan sonra bu davalara ilişkin de-
lillerin tespitini ancak davaya bakan Danıştay, idare ve vergi mahkemelerinden
isteyebilirler.
2 - Davaya bakan Danıştay, İdare ve Vergi Mahkemeleri istemi uygun gördüğü
takdirde üyelerden birini bu işle görevlendirebileceği gibi, tespitin mahalli
idari veya adli yargı mercilerince yaptırılmasına da karar verebilir.
3. Delillerin tespiti istemi, ivedilikle karara bağlanır.

Yol giderleri, tazminat ve gündelikler:
Madde 59 - 1. Danıştay meslek mensupları ile Danıştayda görevli idari yargı
hakim ve savcılarından keşif, bilirkişi incelemesi veya delillerin tespiti için
görevlendirilenlere gerçek yol giderleri ile görevde geçen günler için net aylık
tutarlarının otuzda biri oranında gündelik verilir. Bu gündelikler, zorunlu gi-
derleri karşılamazsa, aradaki fark belgelere dayalı olmak şartı ile ayrıca öde-
nir. Ancak, bu suretle yapılacak ödemeler, gündeliklerin yüzde ellisini geçemez.
2. (Değişik:10/6/1994-4001/26 md.) Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri
hakimleri ile diğer görevlilerin yol giderleri ve tazminatları hakkında 3717
sayılı Adli Personel ile Devlet Davalarını Takip edenlere Yol Giderleri ve Taz-
minat Verilmesi ile 492 Sayılı Harçlar Kanununun Bir Maddesinin Yürürlükten Kal-
dırılması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

Tebliğ işleri ve ücretler:
Madde 60 - (Değişik: 5/4/1990 - 3622/24 md.)
Danıştay ile bölge idare, idare ve vergi mahkemelerine ait her türlü teb-
liğ işleri, Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılır. Bu suretle yapılacak teb-
liğlere ait ücretler ilgililer tarafından peşin olarak ödenir.

Çalışmaya ara verme:
Madde 61 - 1. (Değişik: 5/4/1990 - 3622/25 md.) (Değişik birinci cümle:
10/6/1994-4001/27 md.) Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl Temmuz
ayının yirmisinden Ağustos ayının yirmibirine kadar çalışmaya ara verirler.
Ancak, yargı çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merke-
zi dışında kalan idare ve vergi mahkemeleri çalışmaya ara vermeden yararlanamaz-
lar. Bu mahkemeler, 62 nci maddedeki sınırlamaya tabi olmaksızın görevlerine
devam ederler.

2. Ara verme süresi içinde; bölge idare mahkemesi başkanının önerisi üzeri-
ne, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, her bölge idare mahkemesi merkezinde
idare ve vergi mahkemesi başkan ve üyeleri arasından görevlendirilecek üç haki-
min katıldığı bir nöbetçi mahkeme kurulur. Nöbetçi kalanlardan en kıdemli baş-
kan, yoksa en kıdemli üye nöbetçi mahkemenin başkanlığını yapar.
3. (Değişik:10/6/1994-4001/27 md.) Çalışmaya ara vermeden yararlanamayanlar
ve nöbetçi kalanların yıllık izin hakları saklıdır.

Nöbetçi mahkemenin görevleri:
Madde 62 - Nöbetçi mahkeme çalışmaya ara verme süresi içinde aşağıda yazılı
işleri görür:
a) Yürütmenin durdurulmasına ve delillerin tespitine ait işler,
b) Kanunen belli süre içinde karara bağlanması gereken işler.

Kaldırılan hükümler:
Madde 63 - Vergi Usul Kanununun Vergi uyuşmazlıklarına ilişkin 379 ila 412
nci madde hükümleri, bu Kanunla kurulan vergi mahkemelerinin göreve başladıkları
tarihte yürürlükten kalkar.
Ek Madde 1 - (Ek: 5/4/1990 - 3622/26 md.)
Bu Kanunun 17 nci maddesindeki parasal sınırlar 1.1.1993 tarihinden itibaren
onmilyon lira olarak uygulanır.

Ek Madde 2 - (Ek: 5/4/1990 - 3622/26 md.)
Belediyeler ile il özel idarelerinin seçilmiş organlarının organlık sıfatla-
rını kaybetmelerine ilişkin olarak yetkili mercilerden Danıştaya gönderilen dos-
yalar; belediye başkanlarının düşmesi istemine dair ise belediye başkanlarının,
belediye meclislerinin veya il genel meclislerinin feshi istemine ilişkin ise
meclis başkanvekilinin savunması onbeş gün içinde alındıktan sonra veya bu süre
içerisinde savunma verilmediği takdirde sürenin bittiği tarihte tekemmül etmiş
sayılır ve kanunlarda gösterilen karar süreleri bu tarihten itibaren işlemeye
başlar. Karar dosya üzerinden verilir.
Bu kararlara karşı tebliğini izleyen günden itibaren onbeş gün içerisinde
İdari Dava Daireleri Genel Kuruluna itiraz edilebilir. İtiraz bir ay içerisinde
sonuçlandırılır. İtiraz üzerine verilen karar kesindir.
Ek Madde 3 - (Ek: 5/4/1990 - 3622/26 md.; İptal: Ana.Mah.'nin 1/10/1991
tarih ve E. 1990/40, K. 1991/33 sayılı kararıyla)
Geçici Madde 1 - Bu Kanunun uygulanmasında, 27/10/1980 tarih ve 2324 sayılı
Anayasa Düzeni Hakkında Kanun hükümleri saklıdır.
Geçici Madde 2 - Yeni Anayasa yürürlüğe girinceye ve Sayıştayla ilgili ya-
sal bir düzenleme yapılıncaya kadar, Sayıştayın yargı kararlarına karşı açılan
davalar, idari yargı mercilerinin denetimi dışındadır.
Geçici Madde 3 - (Ek: 23/7/1995 - 4124/1 md.)
10.6.1994 tarihli ve 4001 sayılı Kanunla otuziki güne indirilen çalışmaya
ara verme süresi, adli yargı için öngörülen adli ara verme süresine ilişkin
değişiklik yürürlüğe girinceye kadar, her yıl Temmuz ayının yirmisinden Eylül
ayının beşinci gününün mesai bitimine kadar uygulanır.

Yürürlük:
Madde 64 - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme:
Madde 65 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
6/1/1982 TARİH VE 2577 SAYILI KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER:
1 - 5/4/1990 tarihli ve 3622 sayılı Kanunun Geçici Maddesi:

Geçici Madde .- a) Bu Kanunun, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun
26 ncı maddesinin 3 üncü fıkrasında değişiklik yapan hükmündeki bir yıllık süre,
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işlemeye başlar.
b) Bu Kanunun, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 33 ve 35 inci
maddelerinde değişiklik yapan hükümlerinin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu
maddelere göre açılmış olan davalar, aynı mahkemece sonuçlandırılır.
c) Bu Kanunun, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 46 ncı maddesinin
2 nci fıkrasındaki temyiz süresinde değişiklik yapan hükmü, Kanunun yürürlüğe
girmesinden sonra verilecek nihai kararlara karşı yapılacak temyiz istemleri
hakkında uygulanır.
d) Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak, bu Kanunun yürürlüğe girdiği ta-
rihten sonra, verdiği nihai kararlara karşı temyiz isteminde bulunulabilir. An-
cak, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce ilk derece mahkemesi olarak ve-
rilen kararlara karşı yapılmış veya yapılacak karar düzeltme istemleri, ilgili
dairede incelenerek sonuçlandırılır.
2 - 10/6/1994 tarihli ve 4001 sayılı Kanunun geçici maddeleri:
Geçici Madde 1-Bu Kanunun 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 28 inci
maddesinin 1 ve 4 üncü fıkralarında değişiklik yapan hükümleri,Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten sonra verilicek kararlar hakkında uygulanır.
Geçici Madde 2 - (İptal: Ana.Mah.nin 21/9/1995 gün ve E.1995/46, K.1995/49
sayılı Kararı ile.)