YARDIM TOPLAMA KANUNU

YARDIM TOPLAMA KANUNU


Kanun Numarası : 2860
Kabul Tarihi : 23/6/1983
Yayımlandığı R.Gazete: Tarih: 25/6/1983 Sayı: 18088

BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler

Amaç:
Madde 1 - Bu Kanunun amacı; yardım toplamaya yetkili kişi ve kuruluşları ve
bunların hangi amaçla yardım toplayabileceklerini belirlemek, yardımın toplan-
masına,kullanılmasına ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam:
Madde 2 - Bu Kanun; yardım toplamaya yetkili kişi ve kuruluşların,amaçları-
na ve kamu yararına uygun olarak, yardım toplama faaliyetlerine ait esasları
kapsar.
Türk Silahlı Kuvvetlerinin kendi bünyesi içerisindeki yardım toplama faali-
yetleri ile dernekler, sendikalar ve bunların üst kuruluşlarına,spor kulüpleri-
ne, mesleki kuruluşlara ve bağış kabulüne yetkili vakıflara kendi statülerine
göre üyeleri ve diğer kişiler tarafından yapılacak bağış ve yardımlarla bunla-
rın öz kaynaklarından sağlayacakları gelirler, bu Kanunun kapsamı dışındadır.

Yardım toplayabilecek olanlar:
Madde 3 - Kamu yararına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç
kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleş-
tirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurumlar, vakıflar,
spor kulüpleri, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler.

Yardımın isteğe bağlı olması:
Madde 4 - Yardım isteğe bağlıdır. Kişi ve kuruluşlar yardımda bulunmaya
zorlanamaz.

Yardım toplama şekilleri:
Madde 5 - Bu Kanuna göre; makbuzla, belirli yerlere kutu koyarak, bankalar-
da hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak, eşya piyangosu düzenleyerek,kültürel
gösteriler ve sergiler yoluyla, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenlemek
suretiyle yardım toplanabilir.
Yardım toplama faaliyetlerinde, yardım toplama şekillerinden bir veya bir-
kaçı kullanılabilir.
Yardım toplama işinde kullanılan makbuz ve biletlerde, yardımın hangi amaç
için toplandığının belirtilmesi zorunludur.
Gerçek kişiler tarafından girişilecek yardım toplama faaliyetlerinde, bu iş
için hazırlanacak özel makbuz veya biletler kullanılır.
Makbuz ve biletlerin biçimi, bastırılması, kullanılması ve dağıtılması hu-
suslarına ait esaslar yönetmelikte belirtilir.


İKİNCİ BÖLÜM
İzin, İzin Vermeye Yetkili Makamlar ve Başvuru

İzin alma zorunluğu:
Madde 6 - Kişiler ve kuruluşlar, yetkili makamdan izin almadan yardım top-
layamazlar. Ancak, kamu yararına çalışan dernek, kurum ve vakıflardan hangile-
rinin izin almadan yardım toplayabilecekleri, İçişleri Bakanlığının önerisi
üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenip ilan edilir.
İzin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik kuvvetlerince
derhal menedilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır.

İzin vermeye yetkili makamlar:
Madde 7 - Yardım toplama faaliyeti birden fazla ili kapsıyorsa İçişleri Ba-
kanlığından, bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisinden, bir
ilçenin sınırları içinde ise o ilçenin kaymakamından izin alınır.
Yardım toplama faaliyetleriyle ilgili işlemlerin yürütülmesinden, il ve il-
çelerin emniyet kuruluşları, ilçede emniyet kuruluşunun bulunmaması halinde
jandarma kuruluşları görevlidir. İzinin İçişleri Bakanlığınca verilmesi halinde
ise bu görev Emniyet Genel Müdürlüğünce yerine getirilir.

Başvuru:
Madde 8 - Yardım toplayacak kişi ve kuruluşlar, isteklerini bir dilekçeyle
izin vermeye yetkili makama bildirirler.
Gazete ve dergiler için dilekçeler sorumlu yazı işleri müdürlerince veri-
lir.
Yardım toplama, öğrenim kurumları yararına veya kurum içinde yapılacak ise,
başvuru dilekçesine kurum sorumlusunun yazılı izninin eklenmesi zorunludur.
Başvuru dilekçelerinde bulunması gereken hususlar ve eklenecek belgeler yö-
netmelikte gösterilir.

Başvurunun incelenmesi ve izin:
Madde 9 - İzin vermeye yetkili makamlarca başvuru üzerine; işin önemi, yar-
dım toplama faaliyetine girişeceklerin yeterlikleri, yapılacak hizmetin amaca
ve kamu yararına uygunluğu, yardım toplama faaliyetinin başarıya ulaşıp ulaşa-
mayacağı ve gerekli görülen diğer konular üzerinde inceleme yapılır ve sonucu
en geç iki ay içinde başvuranlara bildirilir.

Süre:
Madde 10 - Yardım toplama süresinin takdiri, izin veren makama aittir. Bu
süre bir yılı geçemez. Ancak, haklı sebeplerin bulunması halinde verilen süre,
izin veren makamca bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çalışma Usul ve Esasları

Sorumlu Kurul:
Madde 11 - Gerçek kişiler, yardım toplama faaliyeti için en az üç kişiden
ibaret sorumlu kurul oluşturmak zorundadırlar. Tüzelkişilerin sorumlu kurulu,
yönetim organlarıdır.
Sorumlu kurulda görev alanlar ile değişikliklerin, izin veren makama on gün
içinde bildirilmesi gerekir.

Gazete ve dergilerin uyacağı hususlar:
Madde 12 - Gazete ve dergiler tarafından toplanacak para yardımları,bankada
açılacak özel bir hesaba yatırılır.
Yardıma katılan kişilerin adları ve yardım tutarı, yardımda bulunanın aksi
yönde isteği olmadıkça, gazete ve dergide yayımlanır. Faaliyet sonunda toplanan
yardımın miktarı, gazete ve dergi ile açıklanır.

Kamu görevlilerinin çalışabilmesi:
Madde 13 - Kamu görevlileri, vali veya kaymakamdan izin almadıkça yardım
toplama faaliyetlerinde çalışamazlar.
Çalışması için izin verilen kamu görevlilerine, her ne ad altında olursa
olsun ücret verilemez. Ancak, Türk Hava Kurumu tarafından kurban derisi, bağır-
sak toplamak, fitre ve zekat zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama faaliyet-
lerinde görevlendirilen kamu personeline Kurumca ücret verilebilir.
Silahlı Kuvvetler, adli ve idari yargıda görevli hakim ve savcılar ile gü-
venlik kuvvetleri mensupları ve özel kolluk görevlileri, yardım toplama faali-
yetlerinde çalışamazlar.

Sorumluluk:
Madde 14 - Yardım toplama faaliyetine girişenler bu faaliyetin düzenli ve
verimli bir şekilde yürütülmesinden, süresi içinde sonuçlandırılmasından,topla-
nan para ve eşyanın korunmasından ve amaca uygun şekilde kullanılmasından so-
rumludur.

İzin veren makamca yapılacak işler:
Madde 15 - Yardım toplama iznini veren makamca, her yardım toplama faaliye-
ti için bir dosya tutulur.
Yardım toplama faaliyetinde görev alacaklara, faaliyetin konu ve süresini
de belirten fotoğraflı bir kimlik belgesi verilir. Kimlik belgesi, faaliyetin
sonunda geri alınıp, o işe ait dosyada saklanır.


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Denetim

Faaliyetlerin denetimi:
Madde 16 - Yardım toplama faaliyetleri ile sağlanan net gelirin gerçekleş-
tirilmek istenen amaç doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığı izin veren maka-
mın gözetim ve denetimine tabidir.
İzin veren makam, gerekli denetlemeyi yaptırmak üzere, memurlar arasından
veya dışarıdan yeterli sayıda denetçi görevlendirir ve ilgililere bildirir.
İlgililer, denetçilerin isteği üzerine yardım toplama faaliyetleriyle ilgi-
li her türlü bilgi ve belgeyi vermek zorundadırlar.
Eski eser ve anıtların onarılması için yardım toplamaya izin verilmiş olan
hallerde, Vakıflar Genel Müdürlüğü veya Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından
ayrıca denetleme yapılabilir.

Kesinhesabın çıkarılması:
Madde 17 - Sorumlu kurullar, yardım toplama süresinin bitiminden itibaren
on gün içinde toplanan yardımın kesinhesabını çıkarmak ve bir örneğini izin ve-
ren makama vermekle yükümlüdürler. Zorunlu hallerde bu süre, izin veren makamca
otuz güne kadar uzatılabilir.
İzin veren makam, kesinhesabın bir örneğini denetçilere gönderir.

Denetim sonucu:
Madde 18 - Denetçiler, yardım toplama faaliyetlerinin belgelerini ve kesin-
hesabını inceleyerek, sonucu bir rapor halinde ve belirlenen süre içinde,görev-
lendiren makama verirler.

Denetleme raporu:
Madde 19 - Denetleme raporunun:
a) Yardım toplama faaliyetinin brüt gelirini,
b) Yardım toplama faaliyeti için yapılan gideri,
c) Yardım toplama faaliyeti sonunda sağlanan net geliri,
d) Bu gelirin amacı gerçekleştirmede yeterli olup olamayacağı konusundaki
bilgiyi,
e) İzin veren makamca incelenmesi istenen hususlarla ilgili açıklamaları,
İçermesi gerekir.
Denetçiler, girmesinde yarar gördükleri hususları da rapora yazarlar.

Denetçilere verilecek ücret:
Madde 20 - Denetçilere verilecek ücretin miktarı İçişleri ve Maliye Bakan-
lıklarınca birlikte tespit olunur ve bu ücret İçişleri Bakanlığı bütçesine ko-
nulacak ödenekten karşılanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Madde 21 - 23 - (Mülga: 29/5/1986 - 3294/10 md.)

ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli Hükümler

Yardım toplama faaliyetinin giderleri:
Madde 24 - Makbuzla, belirli yerlere kutu koymak suretiyle,bankalarda hesap
açtırarak, yardım pulu çıkararak yardım toplama şekillerinde giderler, brüt ge-
lirin yüzde onunu; eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler tertipleye-
rek, sergiler açarak, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenleyerek yardım
toplama hallerinde ise giderler, brüt gelirin yüzde kırkını geçemez.
Giderlerin gösterilen oranları geçmesi halinde aradaki fark, haklı nedenler
olmadıkça, sorumlu kurul üyelerine ödettirilir.

Kalan yardımın devri:
Madde 25 - Toplanan yardımın, amacı gerçekleştirecek miktara ulaşamaması
veya amacın gerçekleşmesinden sonra bir miktarının artması hallerinde; söz ko-
nusu yardımlar,izin veren makamlarca,yardım hangi amaç için toplanmış ise,o ve-
ya benzeri amacı gerçekleştirebilecek kuruluş veya kuruluşlara devrettirilir.
Basımevlerinin sorumluluğu:
Madde 26 - Basımevleri, izin almak suretiyle yardım toplama faaliyetine gi-
rişen kişi ve kuruluşların bastıracağı makbuz, bilet ve yardım pullarının seri
ve numaralarını bastıktan sonra durumu, yedi gün içinde izin veren makama bil-
dirmek ve basılanların birer örneğini göndermek zorundadırlar.
Yabancı temsilciliklerce yardım toplama:
Madde 27 - Türkiye'de yabancı temsilciliklerce yardım toplanması Dışişleri
Bakanlığının iznine bağlıdır. Yabancı temsilciliklerin yardım toplama faaliyet-
lerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz.

Yardımın Devlet malı sayılması:
Madde 28 - Yardım toplama faaliyetinden elde edilen mal ve paralar Devlet
malı sayılır. Bunlara karşı suç işleyenler,Devlet memuru gibi cezalandırılırlar.

Cezalar:
Madde 29 - Bu Kanunun hükümlerine aykırı olarak izinsiz yardım toplayanlar,
üç aydan altı aya kadar hafif hapis ve ikibinbeşyüz liradan onbin liraya kadar
hafif para cezasına mahküm edilirler. İzin verilen yer dışında yardım toplayan-
lar ise, iki aydan dört aya kadar hafif hapis ve ikibin liradan yedibin beşyüz
liraya kadar hafif para cezasına mahküm edilirler. Ayrıca, her iki halde de,
izinsiz toplanan mal ve paranın müsaderesine hükmolunur.
(İkinci fıkra Mülga: 29/5/1986 - 3294/10 md.)
Bu Kanunun diğer hükümlerine aykırı davranışların fiilleri daha ağır bir ce-
zayı gerektirmediği takdirde haklarında, bir aydan üç aya kadar hafif hapis ce-
zası hükmolunur.

Yönetmelik:
Madde 30 - Bu Kanunun 5, 8 ve 23 üncü maddelerinde öngörülen hususları ve
Kanunun uygulamasına ilişkin esas ve usulleri belirleyen yönetmelik, İçişleri ve
Maliye bakanlıklarınca Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde ha-
zırlanarak Resmi Gazetede yayımlanır.

Saklı tutulan hükümler:
Madde 31 - Mevzuat hükümlerine göre bazı derneklere, vakıflara, meslek kuru-
luşlarına ve kamu kuruluşlarına tanınmış hak ve ayrıcalıklar saklıdır.

Kaldırılan hükümler:
Madde 32 - 23 Teşrinisani 1331 tarihli Cem'i İanat Nizamnamesi yürürlükten
kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1 - (2860 sayılı Kanunun kendi numarasız geçici maddesi olup
teselsül için numaralandırılmıştır.)
Cem'i İanat Nizamnamesine göre yürütülmekte olan yardım toplama faaliyetle-
ri, bu Kanunun 30 uncu maddesinde gösterilen yönetmeliğin yürürlüğe girdiği ta-
rihten itibaren altı ay içinde, bu Kanunda belirtilen usullere uydurulur.

Yürürlük:
Madde 33 - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme:
Madde 34 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.